Terug naar boven

informatief artikel

Mantelzorg: wat het is, hoe je het volhoudt en waar je hulp vindt

Inleiding

Wat is mantelzorg

Dirk De Wachter: “De zin van het bestaan zit ’m in de zorg voor de ander."

Mantelzorg betekent dat je zorgt voor iemand uit je omgeving die extra hulp nodig heeft. Dit kan gaan om een ouder, partner, kind of buur. Je doet het uit liefde, vaak zonder erover na te denken.

Volgens het Vlaams expertisecentrum Mantelzorg zijn er ongeveer 2 miljoen Vlaamse mantelzorgers, goed voor één op drie Vlamingen. Dat maakt mantelzorg onmisbaar in onze samenleving.

 

Wat is mantelzorg niet?

  • Professionele zorg: in België bestaan er professionele diensten zoals gezinszorg of thuisverpleging die aan huis komen. Dit noemen we ook ‘formele zorg’. Die diensten geven de hulp beroepsmatig en worden hiervoor betaald. Mantelzorg wordt echter niet als een betaald beroep beschouwd. Als mantelzorger kan je zo’n diensten wel inschakelen zodat jij op adem kan komen en de zorg tijdelijk uit handen kan geven

  • Vrijwilligerswerk: dit gebeurt doorgaans vanuit een organisatie. Vrijwilligers maken dan een bewuste keuze en kunnen dit werk ook stopzetten wanneer ze willen.  Bij mantelzorg weer je niet wanneer de zorg zal eindigen, wat mantelzorg onvoorspelbaar maakt.

  • Tijdelijk klusje: éénmalige hulp zoals een rit naar de winkel. Het is vaak zorg die je voor een lange periode opneemt en waarbij je meestal meerdere taken doet.

Dokters
mantelzorger

Wie is mantelzorger?

Mantelzorg overkomt je. Je doet het gewoon omdat je geeft om iemand.

Dé mantelzorger bestaat niet. Er bestaan wel enkele algemene voorwaarden om van mantelzorg te spreken. Herken je jezelf hierin? Dan mag je jezelf mantelzorger noemen.

  • Je zorgt voor iemand die extra ondersteuning nodig heeft vanwege een ziekte, handicap, ouderdom, psychische kwetsbaarheid of verslavingsproblematiek.
  • Je hebt een persoonlijke band met de persoon voor wie je zorgt. Je hoeft als mantelzorger niet verwant te zijn. Je kan ook zorgen voor je partner, je (plus)kind, je (schoon)ouder, je vriend(in), je buur …
  • Je verleent op regelmatige basis hulp en zorg aan de hulpbehoevende.
  • Je wordt niet betaald voor de zorg die je verleent.

Mantelzorg is geen officieel beroep, maar een vorm van zorgzaamheid.
Toch brengt het veel verantwoordelijkheid mee, zeker als je geen groot netwerk hebt om op terug te vallen. Of je combineert dit met werk en/of studie.

moeder en dochter

Hoe zwaar is mantelzorg echt?

Mantelzorgers doen vaak meer dan ze zelf beseffen: ze regelen administratie, koken, helpen bij zorg, luisteren, plannen.

Onderzoek van het Departement Zorg Vlaanderen toont aan dat meer dan 6 op 10 mantelzorgers zich regelmatig overbelast voelt. Veel mantelzorgers slapen slecht, missen sociale contacten of voelen zich schuldig als ze even niets doen.

De meest voorkomende uitdagingen

Zonder mantelzorgers zou ons zorgsysteem niet overeind blijven.

Mantelzorgers botsen vaak op dezelfde drempels:

  • Tijdnood: werk, huishouden en zorg combineren
  • Emotionele belasting: angst, verdriet of frustratie
  • Moeite met hulp vragen: “Ik red me wel”
  • Gebrek aan rust: nooit echt kunnen loslaten
  • Financiële druk: extra kosten, minder werkuren

Wil je weten hoe zwaar het voor jou is? 

Doe de mantelzorgtest

Hoe herken je overbelasting?

Bekijk onze checklist voor 10 tips

📌 Signaal Wat het betekent

Je slaapt slecht

Je hoofd draait constant door

Je huilt sneller

Je grenzen zijn overschreden

Je voelt irritatie bij kleine dingen

Je lichaam roept om rust

Je hebt geen tijd meer voor jezelf

Je bent altijd ‘aan’

Je voelt je schuldig bij rust

Je gunt jezelf geen pauze

Gun jezelf wat ademruimte. Je helpt beter als je ook tijd neemt voor jezelf.

10 manieren om overbelasting te voorkomen
Een hart in een hand

Waarom hulp vragen géén zwakte is

Veel mantelzorgers wachten te lang om hulp te vragen. Uit schaamte, trots of omdat ze denken dat het “erbij hoort”. Maar hulp vragen is juist een vorm van kracht. Het betekent dat je de zorg duurzaam wil volhouden en niet opbrandt.

Lees hoe Helpper mantelzorgers ondersteunt
Dochter die vader na haar werk helpt

Mantelzorg combineren met werk

Werken én zorgen tegelijk is mooi, maar ook best zwaar. Maar liefst 46 procent van de mantelzorgers in België combineert de zorg voor een naaste met een job. Gelukkig bestaan er in Vlaanderen verschillende manieren om financiële ondersteuning te krijgen.

Tips van Helpper:

Hoe combineer je werk en mantelzorg?
Student

Mantelzorg combineren met studies

Niet enkel volwassenen dragen zorgtaken. Volgens het Departement Zorg Vlaanderen is één op vijf jongeren mantelzorger. Dat betekent dat ongeveer 119.000 jongeren dagelijks in een zorgsituatie leven, waarvan sommigen vier uur per week of meer helpen.

Dat heeft impact op hun schoolprestaties, sociale leven en mentaal welzijn.

Hoe combineer je studies en mantelzorg?
Samen in de tuin

Mantelzorg voor ouders

Je ouders hebben altijd voor jou gezorgd. En plots merk je dat de rollen verschuiven: ze hebben zelf vaker hulp nodig. Boodschappen doen, vervoer regelen of klusjes in huis. Het zijn allemaal taken die jij als mantelzorger vaak opneemt, bovenop je eigen gezin en werk.

Je wil altijd helpen, maar soms lukt het niet. Je wil altijd helpen, maar ook hun zelfstandigheid respecteren. Met Helpper vind je hulp in de buurt voor al deze kleine taken, flexibel en op maat van je ouders.

Vind hulp voor je ouders vinden zonder zelfstandigheid te verliezen
Zoon die zorgt voor vader in rolstoel

Mantelzorg voor iemand met een handicap

Zorg je voor een kind, partner of familielid met een beperking? Heeft deze persoon bovendien een PVB (persoonsvolgend budget) of PAB (persoonlijk assistentiebudget) van het VAPH ? Dan kan je het PVB/PAB gebruiken om je belangeloze hulp als mantelzorger te vergoeden.

Lees meer over PVB en PAB Familie of mantelzorgers vergoeden met PVB/PAB

Welke hulp bestaat er voor mantelzorgers?

 
Foto van een dame die notities maakt

1. Premies en verlof: ontdek je rechten

Als erkende mantelzorger heb je vaak recht op verlofregelingen, tijdskrediet of een mantelzorgpremie. Sommige mantelzorgers kunnen hun inzet ook laten vergoeden via een PVB of PAB. Lees hier meer over premies en vergoedingen voor mantelzorgers.

2. Mantelzorgondersteuning


Heb je nood aan extra handen? Via Helpper vind je eenvoudig betrouwbare hulp in je buurt voor praktische ondersteuning.
Onze helpper kunnen helpen in het huishouden of klusjes doen (binnen en buitenshuis), gezelschap bieden, samen met jou op stap gaan of je mantelzorgtaken even overneemt.
Meer over ondersteuning bij mantelzorg

Praktische tips om mantelzorg vol te houden

  1. Plan rustmomenten: zet ze in je agenda, niet in de marge.
  2. Deel de zorg: laat anderen helpen, via familie of Helpper.
  3. Durf nee te zeggen: zorg stopt niet als jij even stopt.
  4. Zoek lotgenoten: deel ervaringen via organisaties als Samana Vlaanderen.
  5. Blijf mild voor jezelf: perfectie hoort niet bij mantelzorg, liefde wel.

+4.500 gescreende helppers

Vind betrouwbare hulp in je buurt

Via Helpper vind je eenvoudig en snel de hulp die écht bij je past.

Met meer dan 4.500 zorgvuldig gecontroleerde helppers in Vlaanderen en Brussel vind je voor elke taak de juiste hulp in je eigen buurt! 

Vind helppers
Helppers uit de buurt

Conclusie

Praat erover, zoek ondersteuning en durf hulp te vragen. 💚

Mantelzorg is waardevol, maar ook intens. Het is oké om toe te geven dat je het niet altijd alleen aankan. Je bent niet alleen. Of je nu al jaren voor een naaste zorgt, of net in een nieuwe zorgsituatie rolt, er is via Helpper altijd hulp voor jou! 

Elke twee weken op dinsdag

Gratis online infosessie

Ontdek hoe Helpper jou als mantelzorger kan ondersteunen.
Leer meer over vergoeding voor mantelzorg en extra hulp inschakelen.

Reserveer nu je plek Of bekijk de opname
infosessie_regulieren

Veelgestelde vragen

Lees meer

Infosessie Mantelzorgers-1
Mantelzorg Helpper Tool
Infosessie voor mantelzorgers
Ontdek hoe we bij Helpper mantelzorgers ondersteunen
Lees meer
Cadeaubon-Een jaar hulp in huis
Mantelzorg Community Helpper Informatief artikel
Een cadeau dat blijft: schenk je ouders toegang tot 1 jaar praktische hulp aan huis
Met de Helpper-cadeaubon geef je je ouders een jaar lang toegang tot betrouwbare, lokale helppers die helpen met kleine klusjes, boodschappen, vervoer of tuinwerk. Een praktisch cadeau dat elke dag verschil maakt en zorgt voor meer comfort, rust en gemak in het dagelijkse leven.
Lees meer
pab 4
Mantelzorg PAB Informatief artikel
Als ouder rol van budgethouder en assistent combineren.
Ben je ouder van een kind met een beperking én budgethouder? Dan kan je via Helpper ook zelf als assistent optreden en een vergoeding ontvangen. In dit artikel lees je hoe dat werkt, welke voorwaarden gelden en hoe je eenvoudig start.
Lees meer
⇾ naar alle artikels

Schrijf je in op de nieuwsbrief